Kolonisten van Catan

Het is al een jaar of 5 geleden dat De Kolonisten van Catan uitkwam. Dit spel, bedacht door Klaus Teuber, heeft desondanks niets afgedaan qua populariteit. Nog steeds ontdekken mensen dit spel. In 1999 werd Kolonisten van Catan zelfs gekozen tot het spel van het jaar. Er zijn diverse uitbreidingssets uitgebracht waaronder 'Zeevaarders' en 'Steden en Ridders'. Ook worden er diverse toernooien georganiseerd. Aan mij de taak nu uit te leggen waarom dit spel zo succesvol is.

Catan
Catan is de naam van het eiland waar zich alles op afspeelt. Dit eiland is rijkelijk gevuld met weilanden, akkers, bossen en bergen. Met de grondstoffen hiervan kun je straten, dorpen, steden en ontwikkelingskaarten kopen. Al deze grondstoffen worden afgebeeld op landtegels. Het voordeel hiervan is dat je niet over een vast bord beschikt, waardoor het speelveld elke keer weer anders is. Op elke landtegel ligt een fiche met daar een getal op, bestaande uit 2 tot en met 12. 2 en 12 één keer, de rest twee keer. Iedere speler gooit in z'n beurt met twee dobbelstenen. Gooit bijvoorbeeld iemand 8, dan kijk je waar de twee fiches met het getal 8 liggen. Ieder die dorpen en/of steden aan de landtegels met het desbetreffende fiche heeft liggen, mag dan de desbetreffende grondstof(fen) pakken. Voor elk dorp aan die landtegel éém grondstof en voor elke stad twee grondstoffen.

Tactiek
Na het klaarzetten van het speelveld, mag iedere speler twee dorpen neerzetten. Degene die het hoogst gooit mag beginnen met het zetten van een dorp. De laatste mag dan twee dorpen neerzetten waarna de derde speler een tweede dorp neerzet, daarna de tweede, en als laatste de eerste speler. Deze fase van het spel is echter behoorlijk belangrijk. Vanuit hier bepaal je de tactiek. Zet je de dorpen aan het hout en de stenen, waarmee je weggetjes kunt maken, of meer bij graan en ijzererts, goed om steden te bouwen. Ook zijn er havens, waarmee je een bepaalde grondstof kan ruilen tegen andere grondstoffen. Zo heb je bijvoorbeeld een graanhaven. Heb je daar een dorp of een stad staan, dan kan je twee graan ruilen tegen een andere grondstof. Ook heb je havens waarmee je drie dezelfde grondstoffen (mag je zelf weten welke) tegen een andere grondstof kan ruilen. Zodoende kun je toch aan erts komen, ook al staat je dorp of stad niet aan bergen. Het is ook mogelijk om tegen de bank te ruilen, maar dan betaal je 4 dezelfde grondstoffen voor een ander kaartje. En als laatste kun je handel drijven met je tegenspelers. Maar doe dat voorzichtig en zorg niet dat je in je eigen vingers snijd.

Overwinningspunten
Het doel van het spel is om als eerste een afgesproken aantal overwinningspunten te halen. De regels geven 10 punten aan, maar je kunt ook een ander aantal puntenaantal afspreken. Deze punten haal je met je dorpen en steden (respectievelijk 1 en 2 punten waard) , maar ook met bijvoorbeeld de langste handelsroute. Dat is het aaneengesloten weggetjes dat niet wordt gehinderd door steden of dorpen van andere tegenstanders. Bij minimaal 5 aaneengesloten weggetjes krijg je de langste handelsroute en die kan van je worden afgenomen, als iemand meer weggetjes aaneengesloten heeft. Deze levert trouwens 2 punten op. Ook heb je de grootste riddermacht. Dat zijn de ontwikkelingskaarten met daarop een ridder, en als er iemand daar 3 van heeft, krijgt hij/zij ook 2 punten. Maar net zo als de langste handelsroute, krijgt er iemand meer ridderkaartjes, dan heeft diegene recht op de grootste riddermacht.
Maar dat zijn niet de enige ontwikkelingskaarten. Je hebt ontwikkelingskaarten waar mee je grondstoffen van andere speler kunt afpakken, grondstoffen van de bank kan krijgen, stratenbouw waarmee je gratis 2 straatjes mee aan kan leggen, etc. Je zult al wel merken dat ze heel erg handig kunnen zijn.

Struikrover
Er is één getal dat overigens niet voorkomt op een fiche, namelijk 7. Wordt dit getal gegooid, dan wordt de struikrover verplaatst. Hij staat in het begin van het spel op woestijn en diegene die 7 gooit mag de struikrover verplaatsen op een landtegel. Deze speler trekt dan een kaartje van een van de eigenaren van een dorp of een stad die aan deze landtegel staat. De spelers die dorpen en/of steden hebben aan deze landtegel, krijgen niks meer van deze landtegel. Zo kun je je tegenspelers aardig dwarsbomen. Met een ridderkaartje kun je trouwens de struikrover verplaatsen. Een nadeel van het gooien van 7 is dat iedere speler, die meer dan zeven kaarten heeft, de helft moet inleveren bij de bank.

Conclusie
Het leuke van dit spel is, is dat het draait om een mix van tactiek en geluk. Elke keer als er met de dobbelstenen wordt gegooid, heb je kans om grondstoffen te krijgen. Het is daartegen wel frustrerend om te zien dat iedereen kaartjes krijgt, behalve jijzelf. Ook een leuke eigenschap is dat je in het spel groeit. Je begint met 2 dorpen, maar dit worden er later meer en meer. En dus ook meer kans om kaartjes te krijgen. Je zult in het begin de handleiding er bij moeten hebben, maar na 1 of 2 keer zul je het meeste wel weten. Dit spel is ontzettend verslavend. Een aanrader dus!